Tüm İnternet Medyası Derneği olarak kamuoyunun gündeminden düşmeyen, Meclis gündemine gelse bile henüz yasalaşma imkânı bulamayan internet yasasının en kısa sürede sonuçlandırılarak internet medyası ile ilgili yasal belirsizliğin bitmesini arzu etmekteyiz.

Özellikle son yıllarda çok hızlı gelişen ve izleyici kitlesi ve etki bakımından geleneksel medya ile eşitlenme yolunda hızla ilerleyen internet medyasının, hala yasal statü sıkıntısı çekiyor olması hem üzüntü vericidir. Yasal sınırların ve statünün tam olarak belirlenmemiş olması gazetecilik görevini yerine getirmek için internet teknolojisini kullanmanın dışında; basılı, sesli ve görüntülü teknolojileri kullanan meslektaşlarımızdan hiç bir farkı olmayan bizlerin ‘internet medyası’ tanımıyla adeta ayrı statü içindeymiş gibi algı yaratmakta ve bu da sektör çalışanlarını olumsuz etkilemektedir.

Ek bir ayrıcalık talebimiz yok, sadece kanuni hakkımız olan yasal statüde diğer meslektaşlarımızla aynı haklara sahip olmayı talep ediyoruz. Kendimizi birer ferdi gördüğümüz basın camiasının mevcut hakları dışında hiç bir özel hak ve ayrıcalık talebimiz olmadığının altını tekrar çizmek isteriz.

Bugüne dek, internet medyasının yasal statüsünün belirlenmesine yönelik girişimleri, sergilenen mücadeleleri ve verilen emekleri yakından izliyor ve çabalarınızı saygıyla karşılıyoruz.

Kamuoyuna duyurulan ve tartışmaya açılan yasa taslağı için sarf edilen yasal düzenleme çalışmalarını saygıyla ve anlayışla karşılıyoruz. Ancak taslakla ilgili bazı unsurları dikkatinize sunmak istiyoruz.

1. CEVAP VE DÜZELTME

MADDE 12: “İnternet haber siteleri için ise, düzeltme ve cevap yazısının yayımlanmaması veya 14 üncü maddesinde belirtilen şartlara uyulmaksızın yayımlanması hallerinde hâkim ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından karşılanmak üzere, bu yazının bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer iki internet haber sitesinde yayımlanmasına karar verir.”

NOT: Metinde yer alan “iki internet haber sitesinde yayınlanması” ibaresi ile tam olarak ne kastediliyor? Bu, çok muğlak bir ifade. Hangi iki internet haber sitesi? Bir internet sitesini ilgilendiren yasal bir durum başka iki internet sitesi için nasıl bağlayıcı olur? Bu unsur tekrar gözden geçirilip belirsizlik giderilebilir.

2. BASIN İLAN KURUMU İLANLARI…

Taslakta “yayımlatılabilir” ibaresi daha önce de konuşulduğu gibi “kesinlik” belirtmemekte. O ibare “İnternet haber sitelerinde de basılmış eserlerde olduğu gibi resmi ilan ve reklâm yayınlanır” gibi kesinlik belirten bir cümleye dönüştürülebilir.

Yönetmelikte ise “Resmi ilan ve reklamlar”ın yayınlanmasıyla ilgili objektif kriterler mutlaka belirtilmeli. Nerede yayınlanacak? Hangi kıstaslar esas alınacak? Bu unsurlar netleştirilebilir.

3. YAYIN DURDURULMASI

Bir madde ile haber sitesinin tümden kapatılması yerine ilgili haberin yayınının engellenmesi, o haberin içerikten kaldırılması şeklinde sitenin kapatılmamasını ve yayının devamını teminat altına alacak bir düzenleme olabilir. Gazetelerin bile kapatılması artık mümkün değilken haber sitelerinin kapatılmasına yol açabilecek bir yaklaşımın doğru olmadığını düşünüyoruz. Özetle site kapanması mantığı yerine haber bloke sistemi daha yapıcı bir bakış açısı olacaktır. Bunların hepsi de özel hükümlerle değil yayıncılık kurallarına, mahkemeleri baz olarak yapılabilir. TİM en az 5 yıl medya deneyimi olan belli sayıda uzmanı istihdam etmeli. Gerekirse TİMED'in de aralarında bulunduğu meslek örgütlerinden TRT ve AA ile ortak çalışma yapılabilir.

4. HABER SİTELERİNDEKİ YORUMLAR

Yazılı ve görsel medyadan farklı olarak haber siteleriyle ilgili sıkıntılı bir konu da haberlere gelen yorumlarla ilgili. Her ne kadar yorumlar bir denetimden geçerek belli bir filtreye tabi tutularak yayınlansa da bazen gözden kaçan yorumların olması internetin hızı ve işleyişi göz önüne alındığında mutlaka karşılaşılabilecek aksaklıklar olarak karşımıza çıkmakta. Ve bunlar davaya dönüşebiliyor. Yasada bu unsur da “Haberlere yapılan yorumlar, hukuki olarak yorum sahiplerini bağlar” gibi bir ifadeyle bir düzenlenebilir. Yorum bölümünde de bu ibareye yer verilerek yorum yapan kişilere de duyurulur. Yine aynı çerçevede yorumun silinmesi site sahibinden istenebilir.

5. GÖRÜNTÜLÜ VE YAZILI İNTERNET SİTELERİ

MADDE 1- 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki "haber ve fotoğraf ajanslarında" ibaresi "haber ve fotoğraf ajansları ile İnternet haber siteleri" olarak değiştirilmiştir.
  
Bu maddede ve devamında ifade görüntülü ve yazılı internet siteleri şeklinde düzenlenebilir. 
Çünkü görüntülü yayına geçildi bile. Bu durumda önümüzdeki 3-4 yılda internet TV'ciliği diye bir kavram çıkacak. Bu kavramı içine alacak bir tarif ihtiyacı en az 20-25 yıl karşılar diye düşünmekteyiz.

6. TARİF EKSİKLİĞİ VAR
            Görüntülü ve yazılı internet siteleri tarifi ne? Bir domain alan mı? Yoksa belli sayıda sigortalı eleman çalıştıran mı? Örneklersek; yazılı basın tarifinde matbaa zorunluluğu var. Buradaki zorunluluk sadece domain mi?

7. HABER İKTİBASI

Yaptığımız görüşmede de Sayın Arınç'ın üzerinde durduğu haber ve köşe yazısı iktibası konusu net bir şekilde düzenlenmeli. Her site kaynak göstererek haberden özet alıntı mutlaka yapabilmeli. Bilgi yayınlandıktan sonra evrenseldir. Kamu malıdır. Çünkü gazetecinin yazdığı bir şarkı, kitap gibi özel üretim değildir. Kamuya mal olmuş konulardır. Bunun mümkün olmaması halinde kanun koyucu otomatik bir yasaklama yerine itiraza dayalı yasaklama yapabilir. İktibas istemeyen kurumlar bunu tek tek takip etmeli, özellikle yazarlara bu itiraz inisiyatif verilmeli. Ya da işveren ile ortak başvuru yapılmalı.   

8. PATENT KONUSU

Patent Enstitüsü tarafından alınan isim hakkı esas vurgu olabilir. Sadece domain alma yetmemeli. İhtilaf halinde Patent Enstitüsü’nden marka şartı aranabilir. Marka demek bir yıllık süre ve belli bir masraf gerektirir. Bu da kuruluşun ciddiyetini ortaya koyar. İhtilaflarda mahkeme boyutu yerine resen TİB bu görevi üstlenebilir.

9. İNTERNET YERALTINA ÇEKİLEBİLİR

Yasanın ruhu internet medyasını gerçek kimlikleriyle görünür hale getirip güçlenmesini sağlamak şeklinde olmalı, pek çok internet sitesinin kısıtlı imkânlarla yayın yapmakta olduğu dikkate alınmalı ve kurumsallaşma aşamasında ekonomik yük getirecek katı şartların konulması görünür kılmaya çalışılan internet medyasını merdiven altına çekme riskini de beraberinde getirecektir. Bu durum; şimdiye kadar yapılan olumlu çabaları ve ağır da olsa oluşmaya başlayan standartları gölgeleyecek bir süreci tetikleyecektir.